Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ, Tayyip Erdogan cho biết sau cuộc hội đàm với Tổng thống Nga, Vladimir Putin hôm thứ Hai rằng sẽ sớm có thể khôi phục thỏa thuận ngũ cốc ở Biển Đen mà Liên Hợp Quốc cho rằng đã giúp thế giới tránh khỏi cuộc khủng hoảng lương thực bằng cách đưa ngũ cốc Ukraine ra thị trường.
Nga đã rút khỏi thỏa thuận này vào tháng 7/2023 – một năm sau khi được Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian – do việc xuất khẩu thực phẩm và phân bón của Nga gặp phải những trở ngại nghiêm trọng.
Erdogan, người trước đây đóng vai trò quan trọng trong việc thuyết phục Putin tuân thủ thỏa thuận, và Liên Hợp Quốc đều đang cố gắng thuyết phục Putin quay trở lại thỏa thuận.
“Đại diện cho Thổ Nhĩ Kỳ, chúng tôi tin rằng chúng tôi sẽ đáp ứng mong đợi trong thời gian ngắn”, ông Erdogan nói tại khu nghỉ dưỡng Sochi ở Biển Đen sau cuộc gặp trực tiếp đầu tiên với Putin kể từ năm 2022.
Ông Erdogan nói rằng tất cả mọi người đều biết những kỳ vọng của Nga và những thiếu sót cần được loại bỏ, đồng thời cho biết Thổ Nhĩ Kỳ và Liên hợp quốc đã nghiên cứu một gói đề xuất mới để giảm bớt những lo ngại của Nga.
Ông Erdogan cho rằng Ukraine nên giảm bớt lập trường đàm phán chống lại Nga trong các cuộc đàm phán về việc khôi phục thỏa thuận và xuất khẩu nhiều ngũ cốc sang châu Phi hơn là châu Âu.
Ông nói với các phóng viên: “Ukraine cần đặc biệt mềm mỏng trong cách tiếp cận của mình để có thể thực hiện các bước đi chung với Nga”.
Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba, phát biểu sau đó trên truyền hình Ukraine, cho biết Kyiv sẽ không thay đổi lập trường của mình nhưng sẽ lưu ý đến quan điểm của Thổ Nhĩ Kỳ về cuộc đàm phán ở Sochi.
Khôi phục sáng kiến ngũ cốc ở Biển Đen
“Chúng tôi sẽ sẵn sàng xem xét khả năng khôi phục thỏa thuận ngũ cốc và tôi đã nói với Tổng thống về điều này một lần nữa hôm nay – chúng tôi sẽ thực hiện việc này ngay khi tất cả các thỏa thuận dỡ bỏ hạn chế xuất khẩu nông sản Nga được thực hiện đầy đủ”, ông Putin nói.
Ông cho biết tuyên bố của phương Tây rằng Nga đã gây ra cuộc khủng hoảng lương thực bằng cách rút khỏi thỏa thuận ngũ cốc là không chính xác vì giá không tăng khi nước này rút khỏi thỏa thuận.
Putin nói: “Không hề có tình trạng thiếu lương thực về mặt vật chất”.
Trong khi xuất khẩu thực phẩm và phân bón của Nga không phải chịu lệnh trừng phạt của phương Tây sau khi Nga xâm chiếm Ukraine và Nga đã xuất khẩu lượng lúa mì kỷ lục vào năm ngoái, Moscow và các nhà xuất khẩu nông sản cho biết các hạn chế về thanh toán, hậu cần và bảo hiểm đã cản trở việc vận chuyển.
“Phương Tây tiếp tục chặn việc cung cấp ngũ cốc và phân bón từ Liên bang Nga cho thị trường thế giới”, ông Putin nói và cho biết thêm rằng phương Tây đã “lừa dối” Nga trong thỏa thuận này vì các nước giàu nhận được hơn 70% lượng ngũ cốc xuất khẩu theo hiệp định.
Nga và Ukraine là hai trong số những nhà sản xuất nông nghiệp quan trọng của thế giới và là những nhà sản xuất chính trên thị trường lúa mì, lúa mạch, ngô, hạt cải dầu, dầu hạt cải, hạt hướng dương và dầu hướng dương.
Putin cho biết Nga dự kiến thu hoạch ngũ cốc 130 triệu tấn trong năm nay, trong đó 60 triệu tấn có thể được xuất khẩu.
Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, Antonio Guterres hôm thứ Năm cho biết ông đã gửi cho Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov “một loạt đề xuất cụ thể” nhằm khôi phục thỏa thuận.
Một trong những yêu cầu chính của Moscow là Ngân hàng Nông nghiệp Nga được kết nối lại với hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT. EU đã cắt nó vào tháng 6/2022 như một phần của các biện pháp trừng phạt sâu rộng được áp dụng để đáp trả cuộc xâm lược.
Putin cho biết kế hoạch cung cấp tới 1 triệu tấn ngũ cốc của Nga cho Thổ Nhĩ Kỳ với giá giảm để chế biến tiếp theo tại các nhà máy của Thổ Nhĩ Kỳ và vận chuyển đến các nước có nhu cầu nhất không phải là giải pháp thay thế cho thỏa thuận ngũ cốc.
Ông cũng cho biết Nga sắp đạt được thỏa thuận với 6 quốc gia châu Phi về kế hoạch cung cấp miễn phí cho Burkina Faso, Zimbabwe, Mali, Somalia, Cộng hòa Trung Phi và Eritrea với số lượng lên tới 50.000 tấn ngũ cốc mỗi nước.
Bài viết liên quan